Pledo a Scientiistes del U.S.S.R.

Exerpte fro article publisat in "Sience", Aug. 30/1935, U.S.A.

[Fro Novialiste, decembre 1935.]

»Durant li 18esmi e 19esmi secles, Rusian verkes bild preske non-variablim publisa in Fransum, Germanum o Latinum, e dunke esed facilim accesabli a non-rusian verkeres. Durant li presenti secle un constantim crescanti proportione del valorosi Rusian labores pri vertebrosi-paleontologia ha bli publisa in li Rusian lingue. On scripte tal articles od tot in Rusum o on adi un traducteti title ofte in li tabele de contenatus, o on adi curti resume - cirk un paragrafe - in Anglum, Germanum o Fransum. Irgi de dis procedos fica li article preske non-accesabli por non-russes exept per tal inferos com pove bli basat an li ilustrationes.»

»Li vidpunctu de tes kel publisa in Rusum solim o partim, sembla sat justi relat stricti egalitate. Rusi scientiistes mus pove lecte A, G e F por utilisa li stranjeri literature: ergo, pro quum un stranjeri verkere non devud lerna Rusum plus li altri du lingues ultre sen propri? On darfa, forsan justim duta, pro objectiv evidentus, ob sat grandi nombre del plu yuni Rusi verkeres ha maestrira omni tri nomat lingues.»

»Or, depos li abandono de Latinum com sciential »lingua franca», inundanti proportione de omni sciential verke ha bli publisa od in Anglum, Germanum o Fransum. Exista ja clari indicationes ke si publiso in Rusum deveni multim plu frequenti, lum ve bli considera com sat precedenti por cause epidemie de sciential publisos in altri slavi lingues, in scandinavi lingues e mem in Chinanum e Japonanum. Es desfacil tu exajera li kaose kel vud secu. Insted ke li lingue-bare vud deveni simplificat paralel li difusione de sciential progreso, lum vud bli fica tigrad plu non-pasabli. Presenti publiso de original resultes in Italianum o Spanum dona kelketim diferanti situatione. Si Fransum, o Fransum e Latinum es conosat, on pove conjectura pri li significatione de article in un ek dis du lingues. E considerindi majoritate de Westen scientiistes es familiari ye un o altri de dis lingues. Talim, importanti novi materiale e idees ek dis fontes deveni plu o min accesabli eventualim.»

»Nusen Rusi coleges pove justim senti ke, si nus continua ignora lesen verke, li perdo es a nus, e ke nus ve finalim bli forsa tu lerna Rusum por self-defenso. Li academial demando de du lingues (F. e D.) extre onen propri Anglum, es establit tant completim e larjim ke es tre non-probabli ke on ve chanja lum in proximi future. E exista clar, retroactiv perdure a Rusi scientiistes si li Weste resta regretindi ignorantes pri li maxim grandi parte de lesen splendidi verke.»

»Quankam dis apelo por misericordia aplika se primim al literature de vertebrosi paleontologia, simil situatione evidentim exista in altri feldes.»

John Lansbury.

Comente dal traductere:

Exista in li monde cirk 24,000 sciential jurnales. In un medical biblioteke in New York on trova 1831 revues. 55% de dises es scriptet in Anglum. Ek li restanti 45%, un triime es scriptet in Germanum, un cinkime in Fransum e un dekime amb in Italianum e Spanum. Li altri revues es scriptet in li plumulti lingues de Europa e Asia e es, por li plumulti Americanes, totim noncomprendabli. Li slavi, chinani e japonani literature cresca rapidim. Verim li situatione deveni plu e plu mal, e non ve solu se automatalim. Me non opine ke nus darfa demanda ke li slaves e asianes scripte in li occidental lingues - es insulto! Let nus usa un IL e talim solu li probleme.

J. Lansbury.

Back to Novial-informatione

This page hosted by Yellow Internet.
James Chandler 29-Oct-98.