Progreso was founded in 1908 by Prof. Louis Couturat, Collège de France, and is still published today as the official organ of the Uniono por la Linguo Internaciona (Ido). On this page will be reproduced some articles from older issues of Progreso, starting with the 1930s (though earlier articles may in the future become available).
La Mondlinguo - Un Necesajo da Wilhelm Ostwald
NEW! Saluto de Prof. Leau
NEW! Saluto de Adyunto Quarfood
NEW! Saluto de Dr. Auerbach
NEW! Saluto de Prof. Lusana
NEW! Saluto de Prof. Roze
NEW! Saluto de Dro Brismark
[From Progreso vol. VIII Nro. 81, January 1931.]
SAMIDEANI!
Ante 16 yari, en ica dii di agosto, funesta automobil-acidento efacis la
maxim brilanta stelo dil interlinguistikal cielo: Louis Couturat, nia
Maestro, qua sakrifikis sua tota genio, sua tota energio e sua tota
pekunio sur l'altaro dil maxim bona L. I., viro, qua sola equivalis armeo
de valoroza interlinguisti. Ta ne-reparebla perdo, mem plu kam la
mondo-milito, paralizis nia movado e haltigis la developo intrinseka di nia
lingual instrumento. Ton montris evidente la posmilita trubli di nia
movado. Mankis a ni la cerebro, qua sola povabus duktar sekure nia navo
inter Scylla e Charybdis, orientizar la «konstanta perfektigado»
di nia linguo en la sinso, ke ol restez nekontesteble la standardo
dil progresema mondolinguisti, quan ol divenis en la heroal epoko
ne-solveble intrikita kun lua nomo.
Spiriti di streta, konservema epigonismo e ta di ne-prudenta reformismo «po omna preco» donis a su rendevuo en nia kampeyo. Interfrata milito, sterila e bizantina disputachi pro bagateli kaosigis e devastis nia rangi. Ta disonanco repugnis mem nia maxim tenaca devoti: li divenis sive tacanta e neaktiva, sive Occidentalista e Novialista, qui ya konsistas 90/100 ek olima Idisti. Esis vera krizo inter vivo e morto. L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e sublima tradicioni. E l'Idistaro komprenis la mesajo dil Maestro... - ol raliis su cirkum la Franca samideani e cadie ni havas itere nia anciena ULI, lua Komitato ed Akademio, naskinta ek la volo dil Idistaro, qua votis e vovis per to: vivar e rikonquestar lua honorplaso kom protagonisto e pioniro di maxim bona L.I. L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso e kun ferma volo, kun ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko dil Maestro. Lua verko esos benedikita e kronizos eterne l'obelisko dil definitiva L.I.
Ni, l'Ido-Akademio vovas esar l'organo dil lingual renesanco dil Ido. Nam pasis la tempi kande Esperanto esis nia precipua adverso. L'evoluciono dil lasta yari, precipue la labori di IALA, montris, ke nula del existanta LI esas sat perfekta por divenar la definitiva LI dil praktiko, e ke nur progresiva LI povas esar lua fundamento. Pro to nia precipua konkurencanti es Occidental e Novial. Es unanima opiniono dil Akademio e dil maxim kompetenta Idisti, ke es necesa revizar nia linguo ed inquestar profunde, en qua punti fakta plubonigo esas necesa? Or, l'eventuala reformi, quin ni introduktos, devas esar vera progreso vers la idealo dil maxim bona LI, ne nur super la prezenta qualesi di Ido, ma anke super la qualesi di nia konkurencanti. L'Akademio koncias sua responsiveso e ne intencas duktar l'Idistaro, per autoritatal decidi, a min bona linguo, kam nia Ido «klasika», quale la prezidero dil Akademio nomizis nia prezenta Ido rezultanta ek la labori dil Delegitaro, di lua Konstanta Komisitario e dil Akademii di ULI.
La nova Akademio komencis sua laboro ante mi-yaro e facis importanta laboro, qua komencis per diskuto generala pri la stando di Ido. Ta diskuto pruvis, ke es posibla trovar la voyo, sur qua nia tale-nomita «konservema» e «progresema» ali povas marchar kune. Ta voyo esas: facar ne nur chanji en la linguo, quale ula reformisti po omna preco volas, ma vera e nekontestebla plubonigi, qui augmentos l'interna valoro di nia klasika Ido, segun la klasika dicajo di nia Prezidero. Me havas la honoro promulgar hike la quar unesma decidi dil Akademio, qui naskis ek ta spirito dil konciliema progresemeso.
Prof. Dr. Stefano BAKONYI,
Sekretario dil Akademio.